Dünyanın konuşutuğu bir konu olarak hayatımızın merkezine yerleşen yapay zekâ gün geçtikçe kendine her alanda yer bulmaktadır. Yıkıcı teknoloji olarak adlandırılan bu teknoloji eğitimde, hukukta, mühendislikte, kamuda, özel sektörede aklımıza gelebilecek her yerde bir şekilde olacaktır. Yani verinin olduğu her yerde yapay zekâ ben varım diyecektir. Bizde bu alandaki gelişmelerin farkında olan bir çift olarak yapay zekâ alanında çalışmalarda bulunduk ve çok güzel içerikte kaynaklara erişmiş durumdayız. Eriştiğimiz kaynakların sadece bizde kalmaması ve erişebildiğimiz herkese ulaştırmak için sayfamızı kurduk ve çok güzel dönüşlerle karşılaştırk Yapay Zekâ alanındaki farkındalığımın üst seviyede olması ve ülkemizde de bu alanda teorik bilgilerin üretilmesi bizi daha da heyecanlandırmış durumdadır. Bu heyecamızın üzerine birde yayınlanan Ulusal Yapay Zek Statejisi (2021-2025) ' nin yayınlanması heyecanımızı daha da üst seviyeye çıkarmış durumdadır. "UYZS; birey, firma ve kamu kurumları özelinde farkındalık sağlama ile başlayan ve deneme, uygulama, yönetme ve nihayetinde yapısal dönüşümü hayata geçirme şeklinde ilerleyen bir olgunlaşma rotasının takip edilmesine imkân verecek stratejik tedbirleri tanımlamaktadır."

     Bu amaçla, söz konusu tedbirler aşağıda belirtilen stratejik öncelik alanları kapsamında gruplandırılmıştır:

Ulusal Yapay Zekâ Stratejisinde ;

• 6 Stratejik Öncelik
• 24 Amaç
• 119 Tedbir Bulunmaktadır.

6 Stratejik Öncelik

• YZ Uzmanlarını Yetiştirmek ve Alanda İstihdamı Artırmak
• Araştırma, Girişimcilik ve Yenilikçiliği Desteklemek
• Kaliteli Veriye ve Teknik Altyapıya Erişim İmkânlarını Genişletmek
• Sosyoekonomik Yapıda Uyum ve Düzenlemeler
• Uluslararası İş Birliklerini Güçlendirmek
• Yapısal ve İşgücü Dönüşümünü Hızlandırmak

24 Amaç

Stratejik Öncelik 1 : YZ Uzmanlarını Yetiştirmek ve Alanda İstihdamı Artırmak

• Amaç 1.1. YZ uzmanı istihdamı, sektörel ihtiyaçlar ve öncelikler doğrultusunda, artırılacaktır.
• Amaç 1.2. Üniversitelerin YZ alanındaki akademik ve teknik kapasitesi geliştirilecek ve yeni programlar açılacaktır.
• Amaç 1.3. YZ alanında önlisans, lisans ve lisansüstü eğitim alan öğrenci sayısı ve niteliği artırılacaktır.
• Amaç 1.4. Yükseköğretim öncesi gençlerin ilgi, yetenek ve mizaçları doğrultusunda, eğitim düzeylerine uygun şekilde algoritmik düşünme, kodlama ve YZ uygulamalı eğitimi almaları sağlanacaktır.

Stratejik Öncelik 2 : Araştırma, Girişimcilik ve Yenilikçiliği Desteklemek

• Amaç 2.1. YZ teknolojileri geliştirme ve uygulama alanlarındaki kamu destekleri artırılacak, buna ilişkin izleme ve değerlendirme mekanizmaları etkinleştirilecektir
• Amaç 2.2. Özgün YZ ürün, hizmet ve uygulamalarını geliştiren girişim sayısı ve niteliği artırılacaktır.
• Amaç 2.3. YZ odaklı girişim sermayesi fonları etkinleştirilecek ve hacmi büyütülecektir.
• Amaç 2.4.YZ alanında ileri düzey Ar-Ge faaliyetlerinin yürütülebileceği kümelenmeler ile yenilik ve mükemmeliyet merkezleri teşkil edilecektir

Stratejik Öncelik 3 :Kaliteli Veriye ve Teknik Altyapıya Erişim İmkânlarını Genişletmek

• Amaç 3.1. YZ çalışmalarında yüksek başarımlı donanımlara ihtiyaç duyan araştırmacı ve girişimlere paylaşımlı erişim imkanları sağlanacaktır
• Amaç 3.2. YZ ve ileri analitik araştırmalarında kullanılacak verilerin güvenli şekilde paylaşımına yönelik bir veri yönetişim mekanizması kurulacaktır.
• Amaç 3.3. YZ için açık kaynak kodlu yazılım ve algoritma kütüphaneleri derlenerek YZ ekosisteminin erişimine sunulacaktır.
• Amaç 3.4 Açık veri paylaşımı yaygınlaştırılacaktır

Stratejik Öncelik 4 :Sosyoekonomik Uyumu Hızlandıracak Düzenlemeleri Yapmak

• Amaç 4.1. Etik ve hukuki senaryolarının test edilmesi ve tartışılabilmesi için çevik ve kapsayıcı bir yasal uyumlanma süreci işletilecektir.
• Amaç 4.2. YZ çalışmalarında güvenilirliği desteklemek üzere tarafsızlık, veri mahremiyeti ve etik değerler denetimi ile algoritmik hesap verebilirliği kolaylaştıracak yönetişim mekanizması hayata geçirilecektir.
• Amaç 4.3. YZ teknolojilerinin ve sistemlerinin sosyoekonomik yapıya etkileri ve riskleri konusunda bilimsel araştırmalar ve farkındalık düzeyi artırılacaktır.
• Amaç 4.4. YZ alanındaki gelişmelerin sosyoekonomik yapı üzerindeki etkisini değerlendirebilmek üzere veri kapasitesi iyileştirilecektir.

Stratejik Öncelik 5 :Uluslararası Düzeyde İş Birliklerini Güçlendirmek

• Amaç 5.1. Küresel veri yönetişimi, güvenilir ve sorumlu YZ çalışmalarına aktif katılım sağlanacaktır.
• Amaç 5.2. Avrupa Birliği'nin çok yıllı finansal çerçeveleri öncelikli olmak üzere, sınır ötesi çağrılı alan projelerine katılım sağlanacaktır.
• Amaç 5.3. Alanda öncü kuruluşlar ve stratejik açıdan öncelikli ülkeler ile uluslararası düzeyde ortak proje ve iş birliği faaliyetleri yürütülecektir.

Stratejik Öncelik 6 :Yapısal ve İş Gücü Dönüşümünü Hızlandırmak

• Amaç 6.1. CBDDO tarafından, kamu kurumlarında YZ ve ileri analitik çalışmalarını hızlandırmak üzere Kamu YZ Ekosistemi ve teknik altyapısı oluşturulacaktır.
• Amaç 6.2. Kamu kurumlarında YZ teknolojilerinin etkin kullanımına yönelik yapısal ve yetkinlik dönüşümü hızlandırılacaktır.
• Amaç 6.3. TÜBİTAK Yapay Zekâ Enstitüsü, YZ ekosisteminin gelişmesinde hızlandırıcı rol üstlenmek üzere; sektörleri ve araştırma alanlarını yatay olarak kesecek şekilde yapılandırılacaktır.
• Amaç 6.4. Sektörel uygulama alanlarına odaklı, tecrübe paylaşımını önceliklendiren ve tüm paydaşlara açık çalışmalar yürütülecektir.
• Amaç 6.5. Yeni meslekler de göz önüne alınarak, sektörel iş birlikleri ile mevcut işgücüne yönelik eğitim ve sertifikasyon programları yürütülüp uyumu hızlandırılacaktır.

      Uyarı : Yukardıdaki bilgiler Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi Sayfa 63 Şekil 21. Ulusal YZ Stratejisi Stratejik Öncelikleri ve Amaçları'dan alınmıştır.Aktarılmış olan bilgilerde herhangi bir yanlış olduğuğunu farketmeniz durumunda Ulusal Yapay Zekâ Stratejisinden teyid etmenizi talep etmekteyiz.Ayrıca teyidini yaptığınız hatayı yapayzekaverisi@gmail.com adresine bilgi vermeniz önem arz etmektedir.

      Sonuç olarak yapay zekâ tüm dünyayı şekillendiren bir olgu olarak hayatımızda yerini almış durumdadır. Ülkemizde bu ciddiyetn fakrında olarak yapay zekâ alanındaki gelişmeleri yakından takip edip bir yol haritası belirlenmiştir. Bu yol haritası yapay zekâ alanında uzmanlaşmak isteyen kişileri başucu kitabı olarak ellerinde bulundurması ve en ince ayrıntısına kadar okunması ve anlaşılması gereken bir kaynaktır. Bu kaynağın gücüne güç katan 6 stratejik öncelik, 24 amaç ve 119 taedbir ülkemizdeki yapay zekâ çalışmalarına daha da güç katacaktır. Ayrıca yapay zekâ ilke ve değerlerinin stratejide belirlenmesi stratejiyi daha da güçlü hale getirmektedir. Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi üzerinde çalışan ve bize bir yol haritası olacak olan bu çalışmada emeği geçen herkese teşekkür ederiz.

---

      Her kuşak kendinden önceki kuşaktan bir şeyler öğrenerek yoluna devam eder ama her kuşak kendinden sonraki kuşaklardan çok şeyler öğrenir. Geçmişin geleceğe aktarılmasının en önemli yolu budur aslında. Bizde Y kuşağı olarak geçmişten öğrendiklerimizi Z kuşağına aktarma çabasındayız. Bu aktarma çabası bize gelecek hakkında çok şeyler öğrenmemizi sağlamaktadır. Önemli olanda budur aslında, sizden sonra gelen kuşakların sizin tecrübenizi kullanabilmesi. Evet Z kuşağı olarak sizde sonraki kuşaklara bir şeyler katabilmeniz için öncelikle kendinize çok şeyler katmalısınz. Yani dersinize iyi çalışmalısınız. Gelecek kuşakları anlamanın en iyi yolu budur bana göre. Bir not düşmeden geçemeyeceğim tabi; Z kuşağına çok büyük sorumluluk düşmekte. Çünkü onlardan sonra gelen kuşak daha hızlı daha teknolojik ve daha sabırsız.

      Yapay Zeka İşsizliği Etkiler mi ? Yapay Zeka işsizliğe sebep olur mu demiyoruz. Yapay zeka işsizliği olumlu ya da olumsuz yönde etkiler mi ? Yapay zeka üzerine çalışma yapan bazı araştırmacılar yapay zekanın işsizliği olumlu yönde etki yapacağını bazı araştırmalar da olumsuz yönde etki yapacağını belirtmektedir. Önemli olan öğrenmiş olduğunuz mesleği yenileyebilecek güç teknoloji ve enerjide iseniz yapay zeka sizin mesleğinizi olumlu yönde etkileyecektir. Ancak yenileyemezseniz olumsuz yönde etkileyecektir. Evet yapay zeka birçok mesleğin yok olmasına sebep olmaktadır. Yanında birçok mesleğin doğmasını sağlayacaktır. Geçmişte olduğu gibi öküzlerle tarlalarını süren çiftçi traktör kullanmaya başladığında eğer kendini yenileyip traktör öğrenmiş ise mesleğini devam ettirebilecek öğrenemezse mesleğini kaybetmiş olacaktır. Ancak insanın yeni mesleklere adapte olması bir makina gibi kolay olmamaktadır. Yıllarca aynı işi yapmış ve belirli bir yaşa gelmiş bir kişiye hadi sen bu işi teknoloji ile yap dediğinizde o teknolojiyi kabul etmesi ve öğrenmesi bazen zor bazen ise imkansız olabilmektedir. Bizim görüşümüz yapay zeka mesleklere etkisi olacaktır. Çiftçi örneğinde olduğu gibi . Çift sürmede traktör kullanmaya başlayan çiftçinin traktörünün sabanı, tekeri, motoru, aynası gibi alanları üretecek ve tamir edecek yeni iş alanları ve yeni meslekler ortaya çıkmaktadır. Ancak geçiş aşamasında adaptasyonu sağlayabilen mesleğini devam ettirebilecektir. Sağlayan ise yeni meslek öğrenmek için yollara düşecektir. Peki insan bir makina gibi yeni bir mesleği hemen öğrenebilecek midir ? Siz belirli bir yaştan sonra yeni bir mesleği yeni bir teknoloji ile kullanabilecek misiniz ?

      Zeka insan üzerine olan bir özellik. Evet insanlık tarih boyunca hep bir şeyleri eğitmiş. Bir gün güvercin eğitmiş ayağında bir mektup bağlamış mesaj göndermiş. Bir gün şahini eğitmiş onunla başka bir hayvanı yakalamk için bir şeyler yapmış. Bir gün bir köpeği eğitmiş sürüleri bir araya toplaması için bir şeyler yaptırmış. Günümüze kadar gelen eğitimlerde hep insanoğlu kendi zekasının altında bir varlık ile birlikte iş süreçlerini devam etmiştir. Ama şuan kendi yarattığı kendi gibi düşünebilen kendi gibi hareket edebilen istenildiği büyük verilere erişebilen bu veriler sonucunda kararlar alabilen ve hatta kendi kendine öğrenebilen bir devrimden bahsetmekteyiz. İnsanlık kendi yarattığı bu devrimi bir kontrol edebilecek gücü kendinde görmediği için biracık korkuyor gibi. Ama günümüzde her soruna çözüm bulabilecek ve veriden beslenen yapay zeka belkide korkulan bu sorunada çözüm bulabilecektir.

---

Nesnelerin İnterneti (Internet of Things-(IoT))

---

      Basitçe söylemek gerekirse, AIoT AI ve IoT’nin yakınlaşmasını temsil eder. Yani nesnelerin interneti ile yapay zekanın birleşmesi sonucunda AIoT kavramı otaya çıkmıştır.

      Yapay zeka bir şeyler ortaya koyabilmesi içn elinde veri olması gerekli. İnsanda böyle değilmidir. Zihninize bir şeyler atarsınız sonrada bu şey sonucunda bir karara varırsınız. Yani zihnizdeki veri sonucunda bir karar alırsınız. Yapay Zeka aslında tamda bunu yapıyor. Fakat bunu yaparken insan zihniniin hafızaya aldığı veriden kat kat fazlasına erişiyor ve bu veriyi işleyerek bunun sonucunda bir karar veriyor. Peki hep konuşulan bir konu var veri neden günümz madeni oldu. Çünkü internetin yaygınlaşması ve gelişen teknoloji her türlü verinin kayıt altına alınmasına ve depolanmasına imkan sağladı. Peki nesnelerin interneti yani herşeyin interneti sayesinde toplanan bu verinin büyümesi sonucunda ne ortaya çıktı. Adındanda anlaşılacağı üzere büyük veri....

      Nesnelerin interneti ve depolama birimlerinin kapasitesi artması üzerine her türlü verinin kayıt altına alınması kaçınılmaz hale gelmiştir. Artık aklınıza gelebilecek her türlü veri kayıt altına alınmakta ve bunun sonucunda büyük veri kavramı hayatımıza girmektedir. Adındanda anlaşılacağı üzere veri çok büyük peki bu kadar büyük veri nasıl yöneticelek. İşte burada büyük veri teknolojileri devreye girmekte ve bu teknolojiler sayesinde toplanan veriler daha kayıt altına alınırken kategorilere ayrılmakta ve işler hale gelmektedir. Çünkü verinin sadece kayıt altına alınması yetmiyor rakiplerinizden hızlı bir şekilde analiz edilip işler hale gelmesi gerekmektedir. Daha önce 3V olarak adlandırılan ancak günümüzde daha çeşitlenen V ler artık büyük verinin can damarıdır...